فصلنامه مدیریت پروژه
پیاپی 9 (پاییز 1387)

هنگامیکه پروژه ای انجام می شود، افراد درگیر در آن تجارب بسیار گرانبهایی کسب می کنند که این دانسته ها و تجربیات باید مستند شده و در همان پروژه و یا پروژه های آتی مورد استفاده قرار گیرند. لزوم مستندسازی و نگهداری این دانش با ذکر این نکته روشن تر می شود که مهندسان و خبرگان پس از اتمام کار پروژه، ممکن است سازمان پروژه را ترک کنند و دانش شان را با خود ببرند. از منظر مدیریت دانش، دانستن چگونگی ها و تجربیات، بسیار ارزشمند است، زیرا جمع آوری آنها نه تنها به منابع انسانی وابسته است، بلکه مستلزم صرف زمان و هزینه زیادی نیز می باشد. اگر این دانش و تجربیات مستند شده، به اشتراک گذاشته شود و مورد استفاده دوباره قرار گیرد موجب بهبود فرایند اجرای پروژه ها، کاهش زمان و هزینه آنها می شود و همچنین می تواند از بروز مشکلات مشابه جلوگیری کند و در صورت بروز مشکل می توان با زمان و هزینه کمتر، برای آن راه حل پیدا کرد. برای تحقق این امر نیاز به توسعه مدیریت دانش در پروژه ها می باشد. بحث تاخیر در پروژه های کشور از دیرباز وجود داشته و تاکنون نیز حل نشده است. شناخت دلایل واقعی دیرکرد پروژه ها، اولین گام برای حل این مشکل می باشد. در مرحله بعد باید تجارب و درس های آموخته شده از این تاخیرات و حل مشکلات پروژه را جهت استفاده دوباره در پروژه های بعدی حفظ و نگهداری کرد تا از دوباره کاری ها و سعی و خطا پرهیز شود. بدین منظور، در این مقاله از مدیریت دانش که یک پدیده جدید و یک مدل تجاری میان رشته ای با همه منظرهای دانش در قالب سازمان می باشد، استفاده شده است.

مقاله فوق به ارائه طرحی پایه برای ثبت و نگهداری برون دادهای حاصل از سامانه های مدیریت یکپارچگی می پردازد. بروندادهای حوزه مدیریت یکپارچگی، همان اسناد اصلی پروژه می باشند (منشور، بیانیه گستره اولیه و برنامه مدیریت پروژه). این اسناد مفهومی و رقومی بوده و هر کدام به تنهایی از چندین قلم اطلاعاتی جزئی تر تشکیل می شوند. نگهداری و ثبت روند شکل گیری این اسناد بدون اجزایشان غیر ممکن است. لذا علاوه بر جنبه های لازم برای طراحی های معمول سامانه های اطلاعاتی، جنبه های مستندسازی و حفظ اسناد و مدارک نیز باید در طرح پایه در نظر گرفته شود. به همین علت علاوه بر وظایف درج، ویرایش، حذف و بازیابی که در تمامی طرح های پایه وجود دارند، وظیفه دیگری بنام تلفیق، که متناسب با ماهیت فرایندهای مدیریت یکپارچگی است در نظر گرفته شد. این وظیفه باید تا حد امکان مزایای یکی کردن، ادغام کردن، پیوند دادن و یکپارچگی را دارا باشد. بدین منظور، مشخصه مدل سازی اطلاعات (تدوین، تغییر و تلفیق) به طرح پایه اضافه گردید تا بتوان براحتی این وظیفه را در طرح پایه عملی نمود. دقیقا مانند درختی که دارای ریشه، تنه، شاخ، برگ،... و در نهایت میوه است.

هدف از این تحقیق بررسی شیوه مدیریت فارغ التحصیلان رشته مدیریت پروژه در مقایسه با فارغ التحصیلان رشته MBA بوده است. دانشجویان فارغ التحصیل رشته مدیریت پروژه و MBA حاضر در یک دانشگاه جامع منطقه ای در ایالات متحده امریکا به پرسشنامه هایی پاسخ دادند که شیوه مدیریت آنها را با تاکید بر وظیفه گرایی و مردم گرایی ارزیابی می کرد. دانشجویان مدیریت پروژه به طور قابل ملاحظه ای خود را از نظر سبک رهبری فردگرایی در رتبه بالاتری قرار دادند و مشخص گردید این دانشجویان بین توجه به وظیفه و توجه به افراد در مقایسه با دانشجویان رشته MBA، توازن بیشتری دارند. افرادی که سبک رهبری فردگرایی را اتخاذ می کنند و یا از نظر توجه به فرد و وظیفه متوازن هستند، داوطلبان خوبی برای پست های مدیریت پروژه و همچنین آموزش و تحصیل در مدیریت پروژه هستند. این مقاله نشان می دهد که انتخاب و آموزش مدیران پروژه مبتنی بر گرایشات رفتاری می تواند با موفقیت پروژه مرتبط شود.

مدیریت منابع انسانی را می توان به عنوان فرآیند اصلی یک سازمان پروژه محور در نظر گرفت که باعث تاثیرگذاری بر نحوه جذب و استفاده از منابع انسانی و نیز چگونگی درک روابط کاری توسط آنان می شود. دانش مدیریت منابع انسانی توسط محققان و نظریه-پردازان و از طریق انتشار کارها و کتاب های آنها و ایجاد دانش به طرق مختلف به وجود آمده و به همین صورت چارچوبی برای بحث در مورد شکل گیری مباحث مدیریت منابع انسانی در مجامع دانشگاهی و حرفه ای ایجاد شده است. اغلب مباحث موجود مدیریت منابع انسانی، در قالب سازمان های بزرگ و پایدار قرار گرفته است در حالیکه انواع دیگر سازمان ها از جمله سازمان های پروژه محور، در مباحث مربوط به مدیریت منابع انسانی و نحوه به کارگیری آن در حاشیه قرار گرفته اند. نویسندگان این مقاله معتقدند که به دلیل مشخصات خاص سازمان های پروژه محور، مخصوصا طبیعت موقتی فرآیندهای کاری آنها و نیز طبیعت محیط پویای آنها، چالش های خاصی برای سازمان و کارکنان آنها در حوزه مدیریت منابع انسانی سازمان های پروژه محور وجود دارد و هرگز به این موضوع بصورت وسیع و کافی در مباحث مربوط به مدیریت منابع انسانی یا مدیریت پروژه پرداخته نشده است. هدف از این مقاله ارائه چشم اندازی از تحقیقات انجام شده درباره مدیریت منابع انسانی در پروژه ها می باشد که در حوزه مدیریت پروژه، مدیریت عمومی یا مدیریت منابع انسانی منتشر شده است. بر اساس تحقیقات قبلی یک مدل از جنبه های اصلی مدیریت منابع انسانی در سازمان دهی سازمان های پروژه محور تشکیل داده و از آن برای انجام بررسی خود استفاده می کنیم. در نهایت آنچه را که به عنوان نقص های اصلی تحقیقات در زمینه مدیریت منابع انسانی در سازمان پروژه محور شناسایی کرده ایم را خلاصه کرده و فهرستی از موضوعاتی که برای تحقیق بیشتر در این زمینه وجود دارند را ارائه کردیم.

مدیریت موفق، به طور بنیادین معطوف به تعامل اثربخش با مردم است. مدیر پروژه توانمند و باکفایت، همانند رهبر گروه موسیقی است که نوازندگان گروه خود را گرد هم می آورد؛ نوازندگانی که هر یک از آنها، در کار خود تبحر دارد و از قابلیت فردی و نوای درونی خاصی برخوردار است. سپس، همه آنان به یک ضرب-آهنگ پاسخ می دهند.